پرتال گردشگری استان گلستان
جاذبه های گردشگری استان گلستان به پنج زبان
فارسی | انگلیسی | روسی | چینی | عربی
Fa | En | Ru | Ch | Ar
زیرپرتال ها
دسترسی سریع به مکان های گردشگری
پرتال گردشگری

برای ورود به پرتال گردشگری ویزیت ایران اینجـــا کلیک کنید

کلیپ های گردشگری
رسیدگی به شکایات
حراست اداره کل
رسیدگی به تخلفات اداری
بازرسی و رسیدگی به شکایت اداره کل

پست الکترونیکی دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات
به منظور ارتباط مستقیم مراجعین و کارکنان با این اداره کل

Bazresi@mcth.ir


عفاف و حجاب
امر به معروف
یادداشت/ مریم منصوری*

کد خبر : 21048 تاریخ انتشار : شنبه 12 اسفند 1402 12:09

«اِکمِک»، نانی سنتی درآمیخته با فرهنگ قوم ترکمن استان گلستان

نان «اِکمِک» یا «یابما چورک» ازجمله نان‌های سنتی و حائز اهمیت در بین قوم ترکمن از پشتوانه فرهنگی بالایی در بین این قوم برخوردار است و در مراسم به‌ویژه در عروسی‌ها، آق اوینی، تولد نوزاد پسر، خواستگاری و… به‌عنوان هدیه و یا برای پذیرایی از میهمانان پخته می‌شود.


«اِکمِک»، نانی سنتی درآمیخته با فرهنگ قوم ترکمن استان گلستان

مریم منصوری کارشناس ثبت آثار ناملموس استان گلستان در یادداشتی نوشت: نان «اِکمِک» یا «یابما چورک» ازجمله نان‌های سنتی و حائز اهمیت در بین قوم ترکمن است که در شهرستان‌های ترکمن‌نشین استان گلستان پخته می‌شود. مراحل پخت آن سخت و نیازمند کسب مهارت بوده و تنها افراد باتجربه و ماهر قادر به تهیه آن هستند. 

 

واژه «اکمک» در زبان ترکمنی به معنای «نان» است. بنا به اظهارات جامعه محلی، درگذشته از اکمک به‌عنوان نان در زندگی روزمره استفاده می‌کردند. در شرایطی که زندگی سختی داشتند و تنها دارایی‌شان آب و آرد بوده که می‌توانستند با آن نانی ساده بپزند تا قوت روزانه آن‌ها را تأمین کند. به همین خاطر این نان یادآور بخشی از تاریخ مردم ترکمن‌صحرا بوده و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. 

 

در پخت این نان از آرد گندم، آب و نمک استفاده می‌کنند. اکمک ازجمله نان‌های سنتی و مهم طی مراسم به‌ویژه در عروسی‌ها، آق اوینی، تولد نوزاد پسر، خواستگاری و… به‌عنوان هدیه و یا برای پذیرایی از میهمانان در منازل به‌صورت گروهی پخته می‌شود. 

 

این نان از پشتوانه فرهنگی بالایی برخوردار است. به‌عنوان‌مثال می‌توان به این نکته اشاره کرد که اگر خانواده پسری که خواهان دختری از خانواده اصیل باشد و گرفتن جواب بله از خانواده ایشان به‌سادگی اتفاق نیفتد در بین قوم ترکمن این جمله مصطلح است که «ما برای گرفتن جواب بله از خانواده دختر موردنظر چند بار اکمک پختیم و برایشان بردیم و دختر را از ایشان خواستگاری کردیم تا توانستیم جواب بله را دریافت کنیم»؛ و یا اگر خانواده‌ای که صاحب فرزند پسری شد دوستان و فامیل برای چشم‌روشنی نوزاد پسر، اکمک پخته و به‌عنوان هدیه می‌برند تا اهمیت آن اتفاق میمون را یادآور شوند. این‌گونه آداب نشانگر اهمیت و جایگاه بالای این نان سنتی در بین جامعه و مردم این قوم است. 

 

مراحل پخت نان اکمک: 

برای تهیه نان اکمک آب، آرد و نمک را باهم ترکیب و به شکل توده‌های خمیری گرد درآورده. سپس آن را به مدت ۲ ساعت کنار گذاشته تا خمیر به‌طور کامل ‌ور بیاید. پس‌ازآن خمیر را به‌طور کامل ورز داده و در اندازه‌های موردنیاز جدا و به‌صورت گرد درمی‌آورند. با وردنه‌ای نازک یا «اوق‌لو» و تخته زیر کار به نام «چانق» چونه‌های خمیر را پهن کرده و با کشیدن وردنه به روی خمیر، آن را باز کرده و به‌قدری نازک درمی‌آورند که شبیه به ورقه کاغذ می‌شود. این بخش از کار نیاز به مهارت و تجربه بالایی دارد. پس‌ازآن به‌طور مدام می‌بایست آرد را به روی خمیر پاشید تا ورقه ایجادشده اکمک پاره نشود. آنگاه ورقه‌ها را داخل سینی بزرگ به‌صورت جداگانه و لایه‌لایه روی‌هم قرار می‌دهند.

 

در مرحله پایانی، قبل از پخت با یک‌تکه پشم رویه هر لایه از خمیر اکمک را از آرد اضافی که روی آن قرارگرفته پاک می‌کنند. سپس برای پخت، ورقه‌های نان را داخل سینی رویی بزرگ با روغن بسیار کم گذارده تا بپزد. در این مرحله نیز ورقه‌ها را داخل سینی گذارده و در حین پخت روی لایه‌های اکمک را مجدداً به روغن آغشته کرده و لایه‌ها را روی‌هم گذارده و چندتایی باهم سرخ می‌شود. پس از اتمام پخت نان، بین لایه‌های اکمک باید هوا جریان پیدا کند که به این مرحله «یِل تیمِق» گفته می‌شود. هر دو ورقه یا یک جفت از اکمک را باهم به‌صورت سه‌گوش تا می‌زنند. اگر همسایه‌ها یا فامیل بخواهند برای مراسم عروسی آن را بپزند و با خود به همراه هدایا به منزل داماد یا عروس ببرند حتماً می‌بایست داخل هر بقچه یا ساچاق ۵۰ جفت اکمک باشد. 

 

امروزه تغییر سنت‌های گذشته و حرکت به سمت شیوه‌های جدید زندگی منجر به تغییر در الگوهای غذایی ازجمله مصرف زیاد غذاهای غیر خانگی، نان‌های صنعتی، دریافت چربی‌ها و کاهش مواد مفید و به‌تبع آن موجب افزایش برخی بیماری‌های قلبی- عروقی و… شده است. در این راستا و به‌منظور رفع برخی از معضلاتی ازاین‌دست، نیاز به حفظ اغذیه و نان‌های سنتی هر منطقه احساس می‌شود و این امر از ضرورت خاصی برخوردار است. به‌ویژه نان‌های سنتی که به دلیل بهره‌گیری از مواد غذایی غنی و مغذی دارای ارزش غذایی بالایی هستند.

 

 

برچسب ها
میراث | میراث فرهنگی | صنایع دستی | گردشگری | اداره میراث فرهنگی | خبرهای میراث فرهنگی | اخبار | جاذبه های گردشگری | خبر | توریست | گردشگر
لطفا ما را از نظر خود مطلع کنید
ارتباط با مدیر کل

ملاقات عمومی با جناب آقای محمد جواد ساوری مدیر کل محترم, روز های سه شنبه از شروع ساعت اداری تا پایان ساعت اداری

اپلیکیشن گردشگری استان گلستان

اپلیکیشن گردشگری استان گلستان (نگارستان) معرفی جاذبه های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و گردشگری استان گلستان را می توانید از لینک های زیر دریافت کنید

اطلاعیه و فراخوان
اخباره مزایده و مناقصه
گفتگو و یادداشت

مشارکت در تصمیمات
سامانه ها
پیام رسان های داخلی
همراه ما باشید در پیام رسان های داخلی
سروش | گپ | آی گپ | بله
ارتباط با دستگاه

شماره تماس :
017-32261800-803
پست الکترونیک :
info@gcth.ir
آدرس :

گرگان - خیابان امام - آفتاب پانزدهم - کوی سرچشمه - جنب امامزاده نور


نظرسنجی از محتوای پرتال

نظرشما در مورد محتوای سایت ؟


عالی
خوب
متوسط
بد


بازدیدهای سایت
تعداد افراد آنلاین : 9
بازدید امروز : 2672
بازدید دیروز : 3741
بازدید هفته : 18198
بازدید ماه : 97995
بازدید سال : 1032802

آخرین بروز رسانی


اعلان ها :
در حال حاضر سایت در دسترس می باشد، در غیر این صورت اطلاع رسانی خواهد شد


الزامات قانونی :
نسخه موبایل | نقشه تارنما | RSS | دفاتر پیشخوان | حریم خصوصی | بیانیه سطح خدمات | شخصی سازی | دستورالعمل بروز رسانی سایت | راهبرد مشارکت ملی

کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سازمان میراث فرهنگی, گردشگری و صنایع دستی استان گلستان است

[ آخرین بروزرسانی شنبه 17 آذر 1403 10:48 ]
ارتباط با مدیرکل و معاونین

در صورتی که نیاز به دریافت پاسخ دارید , حتما ایمیل خود را وارد نمائید تا در اولین فرصت به درخواست شما پاسخ داده شود , در غیر این صورت پیغام شما بدون پاسخ خواهد بود
*
مردمی کارکنان اداره
*