در یزد به ساز دایره \"عربونه \" می گویند. البته اگر به کتاب نگارنده به نام \" دف و دایره در جهان ایران \" مراجعه کنید می خوانید که در آسیای غربی و ایران این ساز نام های متعددی دارد؛ مثلا در هرمزگان \" سما \" در بخشی از بلوچستان \"مالد \" و اسامی دیگر استفاده می شود. در برخی از کشورهای عربی \"بندیر \" ، \" عربنی \" arabeni و غیره گفته می شود. در یزد به این ساز \" عربونه \" می گویند.

اَرَبونه یا عَرَبونه 

در یزد به ساز دایره "عربونه " می گویند. البته اگر به کتاب نگارنده به نام " دف و دایره در جهان ایران " مراجعه کنید می خوانید که در آسیای غربی و ایران این ساز نام های متعددی دارد؛ مثلا در هرمزگان " سما " در بخشی از بلوچستان "مالد "  و اسامی دیگر استفاده می شود. در برخی از کشورهای عربی "بندیر " ،  " عربنی "  arabeni و غیره گفته می شود. در یزد به این ساز " عربونه " می گویند. 
 محمد رضا درویشی ( در کتاب دائره المعارف سازهای ایرانی جلد دوم ، ص ۴۲۵) و برخی دیگر از پژوهشگران موسیقی در نوشته هایشان این ساز را با الف می نویسند؛ یعنی اربونه. اگر دقت  کنیم فقط با تغییر یک حرف، این واژه بی مفهوم می شود و هویت خود را از دست می دهد و خواننده هیچ چیزی از آن دریافت نمی کند.
در زبان فارسی انه (-ونه که عامیانه انه است) دو مفهوم را تداعی می کند ۱- جزء پسین بعضی از کلمه های مرکب که اسم می سازد. مثل صبحانه و عصرانه ۲- جزء پسین بعضی از کلمه های مرکب که صفت و قید می سازد؛ مثل استادانه، زنانه و دلیرانه. ( فرهنگ روز سخن، دکتر حسن انوری)
انه می تواند شبیه " ی " نسبت عمل کند عربانه( عربونه)= عربی یا همان صفت محسوب شود.
یا اینکه می تواند تغییر یافته "عربنی " باشد ؛ یعنی نام همان ساز دایره ایی که برخی از کشورهای عربی می نوازند.

همانطور که می دانیم، سرزمین یزد به دلیل قرار گرفتن در کنار شاهراههای اصلی شرق و غرب ایران بسیاری از اقوام به آنجا به راحتی می توانستند نفوذ کنند. در نخستین سده اسلامی نیز این سرزمین به دست اعراب افتاده و قبایل عرب در آنجا مستقر شدند.
به گفته دکتر علی عرب خردمند اهل یزد آخرین گروه عربها حدود پنج شش نسل پیش نیز افرادی از بحرین به یزد آمدند. اولین مسیر آنها بوشهر بود. افرادی از همین مجموعه به دلیل بیماری فوت کردند. این اقوام ظاهرا از شیراز به ابرقو و سپس به یزد رسیدند. به قول آنها ایشان پنج برادر بودند و اکنون نام فامیلی نوادگان این پنج برادر در یزد عبارت اند از: ۱. عرب خردمند  ۲.  عرب زاده ۳. عرب عجم  ۴. عرب کرمانی  ۵.  عرب بحرینی. 
به گفته دکتر عرب خردمند به احتمال زیاد " عربونه " از سوی اینان به یزد آورده شده است.
از ایشان پرسیدم، زنگوله هایی از نوع غر و غرچه در درون سیم ها جاسازی و در یزد و نایین به این شکل دیده شده است. این را چطور  تصویر می کنید؟ 

وی گفت : زنهای عرب هنگام رقص، خلخال به پا می بستند و با لرزش پا صدای و صدای آنها، رقص را مهیج تر می کرد( در دوره قاجاریه و همچنین صفویه نیز در نوشته ها، تصاویر و نقاشی ها خلخال دیده می شود)، شاید صدای این زنگوله ها تداعی رقص زنانی را می کند که خلخال به پا داشته اند.

به هر حال، به نظر می رسد عربونه (دایره) در هر دوره ای به این نام وارد یزد شده باشد، رَنگ عربی دارد و " اربونه " کاملا تاریخچه و مفهوم آن را منهدم و بی هویت می‌کند.