چینو چندان روستای بزرگی نیست اما ساختار معماری آن می‌تواند آن را به یکی از روستاهای مهم استان گلستان تبدیل کند.

شاید در نگاه اول روستای چینو مثل هر روستای گیلانی، مازندرانی و به نظر آید. همان شکل و شمایل آشنای روستاهایی که می‌شناسیم؛ با همان ویژگی‌های بام‌های شیب‌دار و خانه‌های کوچک ولی اصیل؛ اما وقتی دقیق‌تر نگاه می‌شود تفاوت‌های به چشم می‌آید. تفاوت‌هایی که روستای چینو را به یک روستای تاریخی تبدیل کرده.
 چینو چندان روستای بزرگی نیست اما ساختار معماری آن می‌تواند آن را به یکی از روستاهای مهم استان گلستان تبدیل کند.

عجیب نیست که در این روستا خانه‌ای را ببینید که روی دیوار گلی بنا شده باشد. یک سوی خانه را دیوار نگه داشته و سوی دیگر آن را ستون‌های چوبی و تازه کف خانه از بالای دیوار نمایان می‌شود. خانه‌ای معلق میان زمین و آسمان که شاید در کمتر معماری روستایی دیده شده باشد.

معماری روستای چینو همان معماری سنگ و گل است، با پوشش بام‌های سفالی و درها و پنجره‌های چوبی. بیشتر خانه‌های تاریخی چینو از یک‌سو به تراس بزرگی که معمولا چند اطاق را به هم پیوند می‌دهد، ختم می‌شوند. گاهی این تراس‌ها دورتا دور خانه می‌پیچند و  غلام گردشی میباشد .و بالاخره به یکی از دیوارهای بیرونی آن ختم می‌شوند.

 استفاده از چوب در روستای چینو بخشی از سنت معماری بوده است. دیوارهای اصلی خانه با الوار و گل و سنگ پوشانده شده است. به واقع الوارها در تحرک دیوار خانه‌ها به وقت لرزش زمین نقش موثری داشته و از سوی دیگر با انعطافی که دارند به جای تیرآهن‌های امروزی استحکام دیوار را بیشتر می‌کنند.

 هرخانه‌ای برای خود حیاطی دارد که با حصاری از چوب به اصطلاح پرچین از هم تفکیک می‌شوند. به  باشند؛ 

 این پرچین ها جلوه خاصی به روستا داده‌اند در فاصله هر تیر چوبی شاخه‌های درختان در هم تنیده‌ شده‌اند؛ به طوری که بخشی از حیاط هر خانه را محصور کرده باشد. اما چه حیف که پشت این حصارهای زیبا بخش‌های تخریب شده خانه‌های روستا که درست رسیدگی نشده‌اند دیده می‌شود.

 در داخل هر خانه اجاقی دیده می‌شود که البته با اجاق‌هایی که دیده شده متفاوت است. البته این سبک معماری تنها خاص روستای چینو نیست و بیشتر روستاهای علی‌آباد کتول از این اجاق‌ها دارند که در اصطلاح محلی به آن کله گفته میشود. این اجاق از یک فضایی شبیه کابینت‌های امروزی تشکیل شده که زیر آن دودکش قرار گرفته و آتش در همان‌جا روشن می‌شود. کنار آتش و زیر آن فضای کابینتی هم جایی برای نشستن صاحب‌خانه در نظر گرفته شده است.

 روستای چینو امروز در خطر حذف خاطره‌های تاریخی خود است. خطری که اگر زودتر فکری به حال آن نشود می‌تواند به الگویی برای دیگر روستاهای ایران تبدیل شود. هرچند امروز هم خیلی از روستاهای تاریخی به سرنوشت امروز روستای چینو درآمده‌اند.