جایگاهی سنگی یا گلی که محل افروختن آتش در داخل خانه¬های سنتی است و برای پخت و پز، گرما و روشنایی از آن استفاده می¬شود. اجاق همچنین نمادی از خانواده، کانون سعادت و اصالت و خوش­نامی فرد در جامعه، نماد زندگی دسته جمعی، خانه، ازدواج و نماد ارتباط میان آتش و ظرف آتش است. در جامعه­ های سنتی به ویژه جامعه­ های روستایی و عشایری ایران، اجاق از حرمت و قداست ویژه­ ای برخوردار است و نماد روشنایی، امید، آینده و تسلسل نسل به شمار می­رود.

 
در زمانهای گذشته و حال در منطقع کتول زمانی ک سوخت گاز برای طبخ غذا وجود نداشت مردم ازکله ب عنوان اجاق گاز استفاده میکردند..

ساخت کله اغلب توسط بانوی خانه در محل و مکان ثابت انجام میگرفت.به این طریق که خاک زرد بهمراه کاه و پهن گاو را باهم مخلوط سپس لگد مالیکردند .تا جایی ک گل منسجمی بدست آید .سپس گل را توسط دو دست به شکل نعل اسب فرم میدادن . ارتفاع آن بسته به شرایط پخت و پز و سایز دیگی ک روی آن قرار میگرفت متغیر بود.

اصولا برای طبخ عادی و روزانه از کله هایی باارتفاع 40.50سانت از سطح زمین استفاده میشد.
بزای مستحکم کردن کله ،درون آن از سنگ های قلوه ای استفاده میکردند .

این اجاق خوراک پزی ک به شکل نعل اسب یا یو انگیلیسی معکوس بود  درون آن را بوسیله هیزم آتش درست میکردند و دیگ را روی آن قرار میدادند. شعله آتش مطابق با نیاز کدبانو میتوانست با کم یا اضاف کردن هیزم متغیر باشد.
دربالای کله دودکشی ساخته میشد ک  دود را به بیرون هدایت میکرد .و دردو طرف ان نیز طاقچه هایی برای قرار دادن وسایل آشپزی ساخته میشد.به این نوع کله ،کله طارم میگویند.

بانوان کدبانوی کتولی از سایز بزرگ کله برای پخت ترشی ،رب،آش و ....استفاده میکردند.

هنوز هم استفاده ازاین نوع اجاق خوراک پزی در منطقه کتول رواج دارد.