1

تندیر نون یا تنیر نون محلی

این نان؛ از قدیمی ترین و معروفترین نان مصرفی مردم محلی بندرگز و نوکنده است که علی رغم فراموش شدن نان های دیگر و گسترش نانوایی های صنعتی یا وسایل پخت جدیدتر، هنوز هم در بسیاری از نقاط محلی شهرستان و روستاها می توان شاهد پخت و مصرف آن بود.

تنیر نون(پنجه کَش panje kash)

این نان؛ از قدیمی ترین و معروفترین نان مصرفی مردم محلی بندرگز و نوکنده است که علی رغم فراموش شدن نان های دیگر و گسترش نانوایی های صنعتی یا وسایل پخت جدیدتر، هنوز هم در بسیاری از نقاط محلی شهرستان و روستاها می توان شاهد پخت و مصرف آن بود.

برای پختن این نان ابتدا باید خمیر را تهیه کنند. برای تهیه خمیر از آرد گندم استفاده می شود. روش تهیه خمیر نان به این صورت است که ابتدا مقداری آرد را در داخل ظرفی می ریزند و سپس کمی آب و همچنین مقدار معینی مایه نان (مخمر) به آن اضافه می کنند و بعد از مخلوط کردن آرد و آب و حالت گرفتن خمیر، آن را با دست آنقدر ورز می دهند تا خمیر به شکل مورد نظر برسد. (میزان خمیر بر اساس تعداد جمعیت خانه یا مصرف روزانه تعیین می شود).

بعد از این مرحله، روی خمیر را با پوشش گرمی همانند گِلِج یا پتو می پوشانند و در کناری می نهند تا خمیر خوب ور بیایید.

بعد از گذشت ساعتی که خمیر آماده پختن شد، تنور را آتش می کنند. در این مرحله تنور را به وسیله هیمه ها روشن و گرم می کنند و به اصطلاح زنان محلی بندرگزی تنور "سرخ" می شود یعنی رنگ آن به سرخی می گراید. تنور را در گذشته از نوعی گل رس سرخ رنگ می ساختند اما امروزه این نوع تنور کمتر یافت می شود و معمولا از تنورهای گازی استفاده می کنند.

بعد از آماده شدن تنور، نوبت پختن نان می رسد. ابتدا خمیر را در اندازه های مشت دست چانه گیری می کنند و به وسیله دست یا ابزار چوبی استوانه ایی شکل که به آن در زبان محلی «مَرزِهmarzeh» می گویند، پهن می کنند. زنان خوش ذوق برای خوشمزه تر شدن نان، از پیش، مایعی را برای استفاده تزئینی نان تدارک می بینند که عموما از تخم مرغ، زردچوبه و کنجد تهیه می شود. بعد از اتمام پهن کردن خمیر، با دست آن را روی دیواره های تنور می چسبانند. قبل از چسباندن خمیرها به تنور معمولا آن را با دست می کشند که احتمالا نام پنجه کش نشات گرفته از این عمل است.

در پخت نان تنوری فقط یک طرف نان را به دیواره تنور می چسبانند و طرف دیگر ان به وسیله گرمای فضای تنور و آتش باقیمانده در جان زغال ها پخته می شود. همچنین کدبانو مراقب است آتش به جا مانده در تنور زیاد نباشد تا روی نان را بسوزاند و اگر آتش زیاد باشد، سعی می کنند مقداری خاکستر روی زغال ها بریزند.