پيشينه آذين و تذهيب در هنر کتاب آرايي ايران، به دوره ساساني مي رسد. بعد از نفوذ اسلام در ايران، هنر تذهيب در اختيار حکومت هاي اسلامي و عرب قرار گرفت و «هنر اسلامي»نام يافت. اگر چه زماني اين هنر از بالندگي فرو ماند، اما مجدداً پويايي خود را بدست آورد.

چنانکه در دوره سلجوقي مذهبان آرايش قرآن ها، ابزار و ادوات، ظرف ها، بافته ها و بناها را پيشه خود ساختند و چندي بعد، در دوره تيموري اين هنر به اوج خود رسيد و زيباترين آثار تذهيب شده به وجود آمد.
هنرمندان نقاش، صحافان و صنعتگران، به خواست سلاطين از سراسر ايران فرا خوانده شدند و در کتابهاي پايتخت به کار گمارده شدند. بدين ترتيب، آثار ارزشمند و با شکوهي پديد آمد. در دوره صفوي نقاشي، تذهيب و خط در خدمت هنر کتاب آرايي قرار گرفت و آثاري به وجود آمد که زينت بخش موزه هاي ايران و جهان است. اما رنج هنرمنداني بي ارج ماند و ارزش آنان در زمان زندگيشان شناخته نشد و هنر نقاشي به ويژه تذهيب، پس از دور صفوي از رونق افتاد. اگرچه هجوم فرهنگ غرب به ايران، حرکت پيشرو اين هنر را کند ساخت، ولي با زحمت هنرمندان متعهد و دوستداران هنر اين مرز و بوم، شعله هنر تذهيب همچنان فروزان است.

در فرهنگ‌های فارسی تعریف دقیقی از تذهیب وجود ندارد؛ تعریفی که ما را به اصل و منشاء این هنر رهنمون باشد. در برخی از کتاب‌های قدیمی و اغلب تذکره‌ها فقط نامی از نقاشان و مذهبان آمده‌است که این، برای دریافت معنای تذهیب کافی نیست.
لغت تذهیب واژه‌ای عربی است و مصدری از «ذهب» در باب تفعیل است. ذهب به معنای طلاست و تذهیب به معنای طلاکاری و زراندود کردن است از طرفی رنگ طلایی در هنر تذهیب به‌عنوان رنگ درخشانی است که ارزش ویژه ای دارد برای همین تذهیب را زرگرفتن و طلا کاری دانسته‌اند.
به هر حال تذهیب را می‌توان مجموعه‌ای از نقش‌های بدیع و زیبا دانست که نقاشان و مذهبان برای هرچه زیباتر کردن کتاب‌های مذهبی، علمی، فرهنگی، تاریخی، دیوان اشعار، جُنگ‌های هنری و قطعه‌های زیبای خط به کار می‌برند.
استادان تذهیب این مجموعه‌های زیبا را در جای جای کتاب‌ها به کار می‌گیرند تا صفحه‌های زرین ادبیات جاودان و متون مذهبی سرزمین خود را زیبایی دیداری ببخشند.
در سال‌های قبل از انقلاب توجه چندانی به این هنرها نمی‌شد. ولی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مردم، به خصوص قشر جوان چند سالی متوجه زمینه‌های خوشنویسی، نگارگری و تذهیب شدند.
استاد سعید زندآبادی یکی از ناموران عرصه تذهیب به عنوان یکی از زیر شاخه‌های هنرهای اسلامی ایرانی است. وی که از نوجوانی به فعالیت در این رشته مشغول است، سابقه 35 سال کار هنری را با خود یدک می‌کشد.