باززنده سازی یک رشته در معرض فراموشی در گلستان/ احیای پاپوش‌های سنتی ترکمن

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، فریدون فعالی امروز سه‌شنبه 13 آبان‌ماه 1404 با اشاره به تنوع قومی و فرهنگی گلستان گفت: استان گلستان ازجمله مناطقی است که به‌واسطه همزیستی اقوام مختلف، گنجینه‌ای از رشته‌های متنوع صنایع‌دستی را در خود جای‌داده و از این منظر یکی از قطب‌های مهم هنرهای سنتی در کشور به شمار می‌آید.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان افزود: در سال ۱۴۰۴ و در ادامه برنامه‌های وزارت میراث‌فرهنگی برای باززنده‌سازی رشته‌های در حال فراموشی، استان گلستان در این طرح ملی پیشگام شده و احیای رشته تولیدات چرمی دست‌دوز با محوریت «پاپوش‌های سنتی ترکمن» را در دستور کار قرار داده است.

او بیان کرد: پاپوش‌های سنتی ترکمن یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین تولیدات چرمی در منطقه است که متأسفانه با گسترش فناوری‌های نوین و جایگزینی کفش‌های ماشینی، در معرض فراموشی قرار گرفته است. امروز تنها تعداد محدودی از استادکاران محلی در مناطق ترکمن‌نشین این هنر را حفظ کرده‌اند.

فعالی خاطرنشان کرد: این نوع پاپوش‌ها از چرم طبیعی و اغلب از پوست پای شتر تولید می‌شود و به دلیل استحکام بالا، خاصیت گرمایی و ویژگی‌های درمانی، در گذشته به‌ویژه در مناطق سردسیر کاربرد فراوانی داشته است. این خصوصیات موجب شده تا همچنان موردتوجه برخی مشتریان خاص در کشورهای سردسیر قرار گیرد و قابلیت تبدیل‌شدن به یک محصول صادراتی ممتاز را داشته باشد.

او گفت: با اجرای طرح باززنده‌سازی این رشته، دوره‌های آموزشی برای جوانان و علاقه‌مندان به تولیدات چرمی سنتی در مناطق ترکمن‌نشین برگزار خواهد شد و مستندسازی کامل فرایند ساخت این پاپوش‌ها نیز در دستور کار قرار دارد تا ضمن حفظ دانش بومی، امکان توسعه تولید و بازاریابی برای آن فراهم شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان افزود: یکی از اهداف اصلی باززنده‌سازی رشته‌های در حال فراموشی، تقویت پیوند میان نسل‌های جدید با هنرهای بومی است. احیای پاپوش‌های سنتی ترکمن نه‌تنها موجب حفظ ارزش‌های فرهنگی و تاریخی این قوم اصیل می‌شود، بلکه می‌تواند به‌عنوان الگویی موفق برای توسعه صنایع‌دستی مبتنی بر هویت محلی در سایر نقاط استان مورداستفاده قرار گیرد.

او تصریح کرد: در کنار ثبت و باززنده‌سازی این رشته، برنامه‌هایی برای ایجاد بازارچه‌های محلی و نمایشگاه‌های فصلی در دست تهیه است تا ضمن معرفی این محصولات به گردشگران، زمینه فروش مستقیم آثار هنرمندان فراهم شود.

فعالی در پایان تأکید کرد: احیای هنرهای فراموش‌شده بخشی از مأموریت‌های اصلی حوزه صنایع‌دستی است و اداره‌کل استان در تلاش است تا با حمایت از هنرمندان، تأمین مواد اولیه و تسهیل فروش، زمینه پایداری اقتصادی این رشته‌ها را فراهم سازد تا صنایع‌دستی گلستان همچنان زنده، پویا و الهام‌بخش باقی بماند.