مجموعه گورستان و زیارتگاه خالد نبی جزو مکانهای دیدنی در شرق استان گلستان محسوب میشود که سالانه گردشگران بسیاری از این مجموعه و مناظر و چشماندازهای اطراف آن دیدن میکنند و ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان سعی دارد تا این جاذبه تاریخی و طبیعی را با توجه به اعتباراتِ در دسترس و همچنین ویژگی خاص جغرافیایی، تاریخی و مذهبی آن، برای میزبانی شایسته از گردشگران مهیا سازد.
به گزارش روابطعمومی و امورفرهنگی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گلستان، مجموعه گورستان و زیارتگاه خالد نبی جزو جاذبه دیدنی کلاله در شرق استان گلستان محسوب میشود که در ارتفاعات و مناطق کوهستانی استان موسوم به کوه «تانگریداغ» قرار دارد.
کمی دورتر از زیارتگاه خالد نبی، روی یکی دیگر از تپههای این منطقه، تندیسهای سنگی متعددی در کنار یکدیگر و بهطور پراکنده، مانند یک گورستان، از زمین قد برافراشتهاند. بر اساس مستندات و شواهدی که تاکنون به دست آمده، قدمت این گورستان تاریخی به قرون میانی اسلامی مربوط میشود.
این منطقه بکر با توجه به جاذبههای تاریخی و طبیعی منحصربهفرد، جایگاه ویژهای در بین جاذبههای گردشگری استان گلستان و حتی شمال کشور دارد و سالانه گردشگران بسیاری را به این منطقه از نگارستان ایران جذب میکند.
این حجم استقبال گردشگران و مطرحشدن این جاذبه ارزشمند استان در سطح ملی، ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گلستان را بر آن داشته تا علاوه بر پایکار آوردن متولیان زیارتگاه حضرت خالد بن سنان(ع) یعنی ادارهکل اوقاف و امور خیریه استان و هیئتامنای این زیارتگاه برای ایجاد زیرساختهای میزبانی شایسته از زائران و گردشگران، با بهرهمندی از اعتباراتِ در دسترس زیرساختهای مناسب گردشگری را در منطقه مهیا و اقدامات مطالعاتی و حفاظتی را برای این اثر تاریخی ارزشمند اجرایی کند.
ازاینرو این ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گلستان تاکنون اعتباری بالغبر 36 میلیارد ریال را در راستای ایجاد و ساماندهی زیرساختهای منطقه نمونه گردشگری خالد نبی و همچنین ثبت ملی و اقدامات حفاظتی این اثر تاریخی هزینه کرده است.
هزینه یک میلیارد ریال برای اقدامات حفاظتی گورستان تاریخی خالد نبی
معاون میراثفرهنگی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گلستان بر ضرورت حفاظت از ساختار و شاکله گورستان تاریخی خالد نبی در اجرای طرحهای گردشگری در این منطقه تأکید کرد و گفت: «برای اجرای اقدامات حفاظتی و مطالعاتی در گورستان تاریخی خالد نبی کلاله تاکنون بالغبر یک میلیارد ریال از محل اعتبارات معاونت میراثفرهنگی استان هزینه شده است.»
سارا اخوت اضافه کرد: «ثبت گورستان تاریخی خالد نبی در فهرست آثار ملی کشور به شماره 31594 در سال 1395 و همچنین عکاسی، مستند نگاری و مطالعات باستانشناسی اولیه در خصوص گورستان تاریخی،= ازجمله اقدامات اجرایی برای این اثر تاریخی بود.»
او بابیان اینکه اجرای مطالعات و تهیه نقشه عرصه و حریم گورستان بر اساس بررسیهای میدانی از پروژههایی بود که در راستای حفاظت از گورستان تاریخی خالد نبی در سال 1399 اجرایی شد، خاطرنشان کرد: «در این پروژه بررسیهای پیمایشی در مناطق پیرامون گورستان اصلی به شعاع پنج کیلومتر برای شناسایی احتمالی سنگافراشتههای مرتبط به این گورستان و شناخت دقیق مناطق پراکنش این گورها صورتگرفته و محدوده عرصه و حریم آن مشخص شد.»
معاون میراثفرهنگی گلستان بیان کرد: «از دیگر اقدامات مقرر در این پروژه، مستند نگاری سنگافراشتههای شناساییشده موجود در این گورستان بود که در این مستند نگاری علاوه بر کدگذاری و پلاکگذاری تمامی سنگافراشتهها، همه مشخصات فیزیکی سنگها شامل فرم سنگافراشتهها، طول، عرض، ارتفاع، ضخامت، نوع و مشخصات تزئینات، آسیبشناسی و... به همراه طرح و تصویر در برگههای مخصوص بهعنوان شناسنامه اثر ثبت و ضبط شد.»
او در ادامه با اشاره به اینکه معاونت میراثفرهنگی استان درخواست ایجاد سایتموزه را برای ادارهکل موزههای کشور ارسال کرده است، گفت: «در صورت تأمین اعتبار از محل اعتبارات استانی، معاونت میراثفرهنگی استان گلستان و ادارهکل موزههای کشور آمادگی صدور مجوزهای لازم را برای گمانهزنی و کاوش در راستای ایجاد سایتموزه را دارند.»
علاوه بر این گورستان اعجاببرانگیز و تاریخی، منطقه نمونه گردشگری خالد نبی با برخورداری از تپهماهورهای دیدنی، زیارتگاه حضرت خالد بن سنان(ع)،دشت شقایق، چشمه، مراتع و دامنههای سرسبز و جاذبههای بیبدیل و چشمانداز طبیعی، نگینی زیبا در میان جاذبههای گردشگری استان گلستان است.
وجود این جاذبههای طبیعی و همچنین مذهبی میطلبد تا علاوه بر اجرای اقدامات حفاظتی میراثفرهنگی، زیرساختهای مناسب و موردنیاز گردشگری نیز در این منطقه نمونه گردشگری ایجاد شود.
تخصیص 35 میلیارد ریال برای ایجاد زیرساختهای گردشگری در خالد نبی
به گفته مسئول دفتر فنی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گلستان تاکنون 35 میلیارد ریال اعتبار برای ایجاد زیرساختهای موردنیاز گردشگری در منطقه نمونه گردشگری خالد نبی شهرستان کلاله هزینه شده است.
مرتضی حسینقلیزاده گفت: «این اعتبار از سال 1385 تاکنون و برای اقداماتی ازجمله اجرای محوطهسازی و مبلمان بتنی طرح چوب، احداث شش واحد زائرسرا به همراه تأسیسات موردنیاز، اجرای دیواره سنگی و احداث سرویس بهداشتی در زیارتگاه خالد نبی(ع) اختصاص یافته است.»
او اضافه کرد: «از دیگر اقدامات اجرایی در این منطقه گردشگری، میتوان به اجرای روشنایی مسیر، خاکبرداری و زیرسازی محور به طول شش کیلومتر، فنسکشی و حصارکشی گورستان خالد نبی، آبرسانی به گورستان، زیرسازی به طول سه کیلومتر، اجرای کمپینگ خالد نبی شامل خاکبرداری و خاکریزی محوطه و آمادهسازی بستر، تکمیل محوطهسازی و اجرای دیواره حائل بتنی انتهایی و نرده بتنی طرح چوب و فونداسیون سرویس بهداشتی اشاره کرد.»
تحویل زیرساختهای گردشگری به متولیان زیارتگاه خالد نبی
مسئول دفتر فنی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گلستان با تأکید بر اینکه مدیریت منطقه گردشگری خالد نبی بهدلیل ویژگیهای خاص آن در اختیار ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان گلستان نیست، تصریح کرد: «مدیریت این منطقه بر عهده هیئتامنا زیارتگاه حضرت خالد نبی (ع) است و ازاینرو زیرساختهای گردشگری ایجادشده در منطقه نیز تحویل متولیان زیارتگاه میشود تا با بهرهبرداری از آن بتوانند به زائران و گردشگران ارائه خدمات کنند.»
او با اشاره به برنامه ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گلستان برای توسعه گردشگری در منطقه نمونه گردشگری خالد نبی در سال پیشِ رو، خاطرنشان کرد: «برای سال مالی 1401 اعتباری به مبلغ 30 میلیارد ریال برای ایجاد زیرساختهای گردشگری در این منطقه پیشنهادشده است.»
حسینقلیزاده یادآور شد: «برای تکمیل زیرساختهای گردشگری در منطقه نمونه گردشگری خالد نبی اعتباری بالغبر 130 میلیارد ریال برآورد شده است. این اعتبار برای عملیات تکمیل کمپینگ پاییندست شامل احداث سرویس بهداشتی 10چشمه، کافیشاپ و رستوران، فضای اقامتی، آلاچیق، محوطهسازی، پارکینگ، روشنایی محوطه و دیوار حائل بتنی پیشبینی شده است که در صورت تخصیص اعتبار موردنیاز اجرایی خواهد شد.»
برخورداری از زیارتگاه خالد نبی (ع) و گورستان تاریخی با سنگقبرهای استوانهای که ارتفاع بعضی از آنها به بیش از دو متر میرسد و همچنین طبیعت بکر و تپهماهورهای بینظیر، منطقه نمونه گردشگری خالد نبی را به سرزمینی دارای پتانسیل در حوزههای مختلف گردشگری ازجمله طبیعی، تاریخی و مذهبی تبدیل کرده است.
بهرهمندی از این ظرفیتهای بیبدیل در حوزه گردشگری و میراثفرهنگی جز با تعامل و پایکار آمدن دستگاههای اجرایی مرتبط ممکن نخواهد بود.